Kubuś Puchatek

Adaptacja dziecka do życia w grupie żłobkowej

Adaptacja dziecka w żłobku to trudny okres zarówno dla dziecka jak i dla rodziców. Dziecko przyzwyczajone do przebywania w gronie osób bliskich, które zna, nagle musi zmierzyć się z nową dla niego sytuacją. Nowe otoczenie, nowe osoby, większa grupa nieznanych mu rówieśników, wszystko składa się na to, że dziecko może odczuwać stres, a tym samym reagować płaczem, złością, wycofaniem.

Okres adaptacji w naszym żłobku trwa przeciętnie około 2 tygodni. W tym czasie dziecko małymi krokami przyzwyczaja się do nowej sytuacji, oswaja się z nią. Należy jednak pamiętać, że każde dziecko może adaptować się do nowej sytuacji szybciej lub wolniej. Część dzieci potrzebuje kilku dni, żeby zaakceptować nowe miejsce i nowe osoby, zaś u innych dzieci akceptacja nowej sytuacji będzie o wiele bardziej żmudna.

Opiekun w żłobku, pamięta, że każde dziecko wymaga indywidualnego podejścia, szczególnie ważne jest to w momencie przystosowywania się do grupy.

W tym okresie dziecko powinno być odbierane przez rodzica maksymalnie do godziny 10:00. Przez pierwsze kilka dni dziecko zostaje w żłobku nie dłużej niż 2-3 godziny. Musimy dać dziecku szansę na stopniowe oswajanie się z nową, stresująca dla niego sytuacją. W miarę upływu czasu pobyt ten jest wydłużany.

Najważniejszym powodem frustracji u dziecka w tym okresie jest to, że czuje się przytłoczone brakiem mamy i taty, tym samym czuje się porzucone przez najbliższe mu osoby. Naturalne jest więc to, że reaguje płaczem przy każdym rozstaniu.

Dziecko nie rozumie, dlaczego rodzice pozostawili je z obcymi mu osobami, dlatego też należy stopniowo wprowadzać dziecko w nowy, żłobkowy świat.

Jak pomóc dziecku?

Ważne by rodzic przyprowadzający dziecko do żłobka potrafił kontrolować własne emocje, ponieważ przekładają się one na emocje dziecka. Jeżeli dziecko zauważy łzy w oczach mamy będzie myślało, że dzieje się coś złego.

W początkowym okresie adaptacji towarzystwo rodzica jest niezbędne.
Opiekunki w żłobku starają się pomóc dziecku w radzeniu sobie z nową sytuacją, aby nie płakało i krzyczało (przytulają, trzymają na kolanach, pokazują kolorowe książeczki i zabawki). Jest to najważniejszy aspekt ich pracy- bezpieczeństwo i uśmiech na twarzy malucha.

Pożegnanie powinno być krótkie- dajemy buziaka, przytulamy i oddajemy dziecko w ręce opiekunki. Długie pożegnanie źle wpływa zarówno na rodzica jak i na dziecko .

Nie okłamujemy dziecka, że za chwilę wrócimy, że będziemy czekać na nie w szatni. Dziecku jeszcze trudniej będzie w momencie, gdy za chwilę mama nie przyjdzie. Najlepiej jasno komunikować dziecku " będę po drugim śniadaniu, będę po obiadku". Mimo, że na samym początku poczucie czasu może być zaburzone to po wdrożeniu się w rytm dnia takie komunikaty będą zrozumiałe.

Nie zaglądaj do sali po pożegnaniu, utrudniasz tym dziecku rozpoczęcie dnia. Nawet gdy pożegnanie było spokojne to poprzez taki gest może zacząć nagle płakać.

Opiekunki chcą dla dziecka wszystkiego co najlepsze, od pierwszego momentu starają się by dziecko czuło się bezpieczne, zaopiekowane, kochane.

Przez cały okres adaptacji opiekunki pozostają w stałym kontakcie z rodzicami. W razie jakichkolwiek pytań czy wątpliwości są do dyspozycji rodziców.

Pierwsze trzy lata życia dziecka jest to czas w którym następuje największy rozwój intelektualny niż kiedykolwiek później. Najpiękniejszymi momentami w pracy opiekunki jest pierwsze przytulenie ( jest to moment przełomowy, znak, że dziecko zaufało opiekunce), pierwsze samodzielne kroki, pierwsze słowa, obserwowanie jak poznają otoczenie poprzez dotykanie, badanie, próbowanie.

---

Standardy pracy w zakresie współpracy z rodzicami w okresie adaptacji:

1. Placówka organizuje adaptację nowych dzieci tak, by móc poświęcić uwagę każdemu z nich,
2. Rodzice lub inne bliskie dorosłe osoby towarzyszą dziecku w czasie adaptacji
3. W placówce prowadzi się różne działania ułatwiające dzieciom adaptację
4. Starszy opiekun podejmuje decyzję o przebiegu adaptacji dziecka
5. Kadra:
   1. rozpoznaje moment zakończenia adaptacji dziecka I wie, kiedy dziecko jest gotowe do rozstania z rodzicem
   2. zaznajamia rodziców z przebiegiem procesu adaptacji I jego znaczeniem dla zdrowia I rozwoju dzieci
   3. daje wsparcie rodzicom w sytuacjach dla nich trudnych
   4. zbiera informacje od rodziców na temat rozwoju dziecka, jego przyzwyczajeń i potrzeb dotyczących sytuacji dnia codziennego oraz ich priorytetów wychowawczych np. poprzez ankietę informacyjną, rozmowę indywidualną,

Zadania pracowników żłobka (nie tylko podczas adaptacji) :

1. Roztoczenie nad powierzonymi dziećmi odpowiedniej opieki,
2. Zabezpieczenie ich podstawowych potrzeb,
3. Stworzenie przyjaznej atmosfery zabawy i nauki, by minimalizować ewentualne lęki i zapewniać realizację indywidualnych potrzeb każdego malucha w sferze poznawczej, fizycznej, emocjonalnej i społecznej.
4. Dostosowanie czasu pobytu dziecka do jego możliwości oraz potrzeb (za monitorowanie zachowania dziecka odpowiedzialne są opiekunki).
5. Bieżące informowanie rodziców/opiekunów o spostrzeżeniach dotyczących adaptacji dziecka.

Rodzice towarzyszą dziecku w czasie adaptacji

1. W miarę możliwości, przed rozpoczęciem roku żłobkowego organizowane jest dla rodziców zebranie informacyjne, spotkanie z opiekunkami i poznanie sal żłobkowych.
2. Jeśli dziecko już wcześniej będzie chociaż po części zaznajomione z tym co może dziać się w żłobku, a w okresie adaptacji będzie miało w rodzicu wspierającą, uspokajającą postawę, okres ten może być dla dziecka dużo przyjemniejszy i spokojniejszy.
3. Kadra opiekuńcza pierwsze 10-15 minut pobytu dziecka wraz z rodzicem poświęca między innymi na zapoznanie z zasadami, procedurami, planem adaptacji oraz zarysem planu pracy na cały rok.
4. Do bawialni rodzic może wejść w butach i ochraniaczach.
5. Rodzic wprowadza dziecko w świat żłobka w dobrym humorze i na spokojnie, jest towarzyszem w pierwszych dniach pobytu dziecka w placówce.
6. Rodzic przekazuje opiekunkom informacje o dziecku (np. o ulubionych zabawach, przyzwyczajeniach, lękach) co pozwala na lepsze budowanie „portretu” danego dziecka i dostosowywanie naszych działań do jego potrzeb.

Rodzic rozmawia w domu z dzieckiem:

1. o żłobku, opowiada, tłumaczy; jednocześnie uważa, aby temat żłobka nie stał się głównym tematem rozmów;
2. że pójdzie do żłobka, opowiada jak będzie wyglądał jego dzień, że będą panie, dużo dzieci, zabawy i zabawki,
3. że rodzice będą w pracy,
4. o ulubionej maskotce, ubraniu, innej ulubionej rzeczy, która będzie towarzyszyć dziecku w pierwszych dniach w żłobku.

Jeśli rodzic będzie nieszczery, dziecko może się o tym szybko przekonać, a wtedy może być jeszcze trudniej, aby ponownie wzbudzić jego zaufanie, że w żłobku jest bezpiecznie i przyjemnie.

Przybliżyć i zachęcić dziecko do żłobka mogą:

1. spacery w jego okolicy, pobyt na placu zabaw żłobka;
2. dostosowany czas:
   1. odpoczynku dziecka w domu do czasu leżakowania w żłobku (11:30-13:30);
   2. godzin posiłków (8:30 śniadanie; 11:00 II śniadanie, 13:30 obiad, 15:00 podwieczorek);
3. wdrażanie dzieci do spożywania posiłków łyżką (ze wsparciem rodzica) i picia z kubeczka.
4. ubieranie dziecka w swobodną odzież, która pomoże i ułatwi treningi samodzielności;
5. uzyskiwanie rzetelnych informacji o żłobku, zadawanie pytań pracownikom żłobka we wszystkich sprawach.

W placówce prowadzi się działania ułatwiające dzieciom adaptację

Opiekunki organizują różnorodne aktywności oraz zabawy, aby jak najlepiej poznać każde dziecko i zrozumieć jego potrzeby. Dziecko może w nich uczestniczyć, ale jeżeli nie czuje się na to gotowe jest zachęcane do obserwacji.

• Ilość zabawek w salach na czas adaptacji jest ograniczona ze względu na próbę zminimalizowania ryzyka prze bodźcowania dzieci, a co za tym idzie stresu.

Kadra uważnie:

• zaznajamia rodziców z przebiegiem procesu adaptacji i jego znaczeniem dla zdrowia i rozwoju dzieci
• buduje relacje z dzieckiem, szanując jego potrzeby:
• towarzyszy dzieciom w każdej chwili pobytu w grupie,
• przekazuje rodzicom dokładne i prawdziwe informacje odnośnie adaptacji dziecka, dzieli się swoimi spostrzeżeniami,
• podchodzi indywidualnie do każdego dziecka (nie oznacza to, że prowadzi indywidualną opieką nad dzieckiem),
• rozmawia z dziećmi respektując preferowane przez dzieci formy interakcji, przytulanie, głaskanie po głowie, policzku, jeśli wyrazi otwartość na takie formy wsparcia,
• rozpoznaje moment zakończenia adaptacji dziecka i wie, kiedy dziecko jest gotowe do rozstania z rodzicem,
• odpowiednio modyfikuje plan adaptacji, jeżeli dziecko z łatwością się adaptuje/ ma trudności z adaptacją (np. zachęca do zostawienia dziecka na leżakowanie wcześniej/później niż zakładano).

Istotnymi czynnikami, wspierającymi neutralizowanie stresu dziecka, który może im towarzyszyć w czasie adaptacji i naukę nowych umiejętności są:

• dbanie o emocje dziecka
• bycie konsekwentnym!

Nie ma dobrych i złych emocji, są emocje bardziej i mniej przyjemne. Dlatego zdrowym jest to, aby emocje u siebie i u dziecka akceptować. To co możemy zrobić w sytuacjach, kiedy się one pojawiają to zadbać o siebie i o dziecko, ponieważ dzieci naturalnie czują, jakie emocje ma w sobie rodzic.

W trakcie adaptacji dziecka, kadra daje wsparcie rodzicom w sytuacjach dla nich trudnych:

• dostępność dyrektora, starszej pielęgniarki, lekarza, starszego opiekuna (odpowiedzą na wszystkie pytania oraz wątpliwości bez obecności osób trzecich),
• godziny pracy i kontakt telefoniczny są dostępne na stronie internetowej żłobka
• W celu umówienia indywidualnego spotkania - kontakt telefoniczny pod numerem 91 321 45 07 lub e-mail sekretariat@zlobekswinoujscie.pl

Porady dotyczące przeżywania przez dzieci i rodziców okresu adaptacji i emocji z tym związanych:

• Nie przekonywać dzieci, że mają się czuć inaczej niż się czują. Płacz nie jest niczym złym, jest jednym z podstawowych sposobów radzenia sobie z napięciem i pozwala dziecku przeżywać mniejszy stres w porównaniu do dzieci, które ten płacz powstrzymują.
• W odniesieniu do emocji rodziców, jest to naturalne, że oddając swoją pociechę do żłobka, przeżywają więcej emocji i jest to w pełni akceptowalne.
• Rodzic nie waha się i pyta pracowników żłobka o to, co jego interesuje bądź niepokoi.
• Rodzic ma prawo do przeżywania rozłąki ze swoim maluszkiem, jednakże musi wspierać i być oparciem dla dziecka w trudnych chwilach.
• Rodzic przygotowuje się:
  • na moment rozstania z dzieckiem, tak by nie towarzyszyła mu fontanna łez i duży stres, a raczej akceptacja dla emocji dziecka i swoich.
  • do pożegnania z dzieckiem w szatni,
    pożegnania powinny być krótkie i serdeczne. Rodzic nie ucieka po angielsku – rodzic zawsze mówi dziecku o swoim wyjściu i czasie powrotu. Zawsze dotrzymuje obietnic w tym zakresie np. mówiąc „będę po obiedzie”. Ważne!

Nieobecność dziecka w żłobku

Opiekun dba o zachowanie bliskiej relacji z dzieckiem i jego rodziną podczas dłuższej nieobecności dziecka (np. choroba),

• utrzymuje kontakt z dzieckiem i jego rodziną poprzez, np. kontakt telefoniczny,
• zachęca do przynoszenia obiektów zastępczych, a także ulubionych zabawek czy książeczek z domu oraz wykorzystuje je w czasie zabawy z dzieckiem.